Een eerste roman à quatre mains: mijmeringen over schrijven als duo

Alleen ga je sneller, samen kom je verder. Het is een oud Afrikaans spreekwoord dat Nelson Mandela regelmatig in de mond nam, en het klopt ook voor wat schrijven met z’n tweeën betreft. Alleen schrijf je aan je eigen tempo en doe je volledig je zin. Je moet op niemand wachten of met niemand rekening houden. Met twee gaat het trager, maar je bereikt zoveel meer. Dat was het uitgangspunt van Het Vijfde Testament, onze eerste roman à quatre mains.

Het succes zit gedeeltelijk in de voorbereiding

Een jarenlange vriendschap en gelijkgestemdheid vormen een mooi begin, maar volstaan niet om samen een boek te schrijven, want je komt al snel op onbekend terrein en je wordt om de haverklap uit je comfortzone gehaald. Je kan niet zomaar beginnen schrijven en hopen dat je na een paar maanden wel ergens zal uitkomen. Zo werkt het niet. Er is een grondige voorbereiding nodig.

Voor de eerste woorden op papier kwamen, dachten we na over onze gemeenschappelijke visie. Wilden en konden we eigenlijk wel hetzelfde verhaal vertellen? En waarom? Voor wie wilden we deze roman schrijven? Waarom zou iemand voor ons boek moeten kiezen? Zodra dit was uitgeklaard maakten we een gedetailleerde planning op. We stippelden verhaallijnen en tijdslijnen uit, en bedachten een reeks plotwendingen die we elk afzonderlijk niet zouden hebben kunnen bedenken. We gaven vorm aan ieder personage, want we moesten hen door en door leren kennen voor we begonnen met schrijven. Hoe verdeelden we het werk? Op basis van inhoudelijke expertise en interesses. We schreven individueel, en we bewerkten en verfijnden ieder stukje samen. Dat was onze werkmethode. Dat was de rationele kant van ons verhaal.

De heilige graal van het co-auteurschap

Waarom slaagden we in ons opzet? Was onze methodiek voldoende om een succesvolle quatre-mains af te leveren? Om eerlijk te zijn, neen. Er was meer nodig dan enkel ratio:

1. Geen plaats voor egotripperij – Niet elke zin die je schrijft is meteen een meesterwerk, maar moet herhaaldelijk worden bijgespijkerd tot hij volledig klopt.
We beschouwden elkaar als ons alter ego dat  in staat was om de saaiere zinnen te schrappen of bij te schaven. We merkten elkaars slordigheden en inconsistenties op, soms met terechte ergernis, maar altijd op een respectvolle manier. Zonder aanvallen of schofferen. We aanvaardden dankbaar elkaars kritiek als de ideale manier om samen te groeien.

2. Vertellen met één stem – Je bedenkt het verhaal niet alleen, maar samen.
Het vijfde testament is gebaseerd op professionele ervaring, levenservaring en gezamenlijke verbeeldingskracht. Wie ons op vandaag vraagt ‘wie schreef precies wat?’, zal op zijn honger blijven zitten. Iedere zin is een zin van ons beiden. Iedere zin is zoals we hem samen hebben gewild.

3. Echt luisteren naar elkaar – Liep alles perfect? Nee, integendeel. Er kwamen tal van praktische hindernissen op ons parcours. Dat heet dan ‘onze interne keuken’. Maar we luisterden altijd echt naar elkaar, en we zagen ieder obstakel dat de kop opstak als een opportuniteit om het beter te doen. We namen onze beslissingen in functie van wat het beste zou zijn voor ons verhaal.

4. Absoluut wederzijds vertrouwen – Vertrouwen is de hoeksteen van ons co-auteurschap. Het schrijven van een roman is een proces dat je volledig opslorpt omdat je een eigen nieuwe wereld creëert waar ten slotte zo goed als niemand weet van heeft. Met een co-auteur wordt dit proces alleen maar complexer, omdat je die nieuwe wereld met twee creëert en deelt. Je laat de ander toe in je hoofd te kijken. Dat kan enkel in absoluut wederzijds vertrouwen.

5. Geduld met een vleugje humor – Tot slot was er dan nog het aspect taal, dat een ongelooflijk staaltje geduld en doorzettingsvermogen heeft geëist. Onze werktaal was het Italiaans, maar de hoofdtaal van onze roman Nederlands, want Het Vijfde Testament wordt eerst uitgegeven in België en Nederland. Nu is het Nederlands een taal die we jammer genoeg niet delen. Met andere woorden, één van ons zal straks een boek zien verschijnen dat hij voorlopig niet zal kunnen lezen. Het gaf geregeld aanleiding tot hilarische situaties.

Het Vijfde Testament

Het Vijfde Testament zal het daglicht zien op 15 oktober 2024. Het is een legal novel die je meeneemt achter de schermen van de complexe en soms ook verontrustende wereld van de advocatuur. 

Voor ons is Het Vijfde Testament nu al uniek. Een roman tegelijkertijd geschreven in het Nederlands en het Italiaans. Het geesteskind van een advocaat burgerlijk recht en een auteur met een paar bestsellers op het actief. Een man en een vrouw, met een verschillende achtergrond maar met dezelfde waarden en hetzelfde doel voor ogen. Samen zijn we erin geslaagd om een boek te schrijven dat we alleen niet hadden kunnen of durven bedenken. Het was een boeiende confrontatie tussen zuidelijke joie de vivre en noordelijke precisie, en vooral een unieke ervaring waar we oprecht dankbaar om zijn.